Biện pháp kỹ thuật thâm canh, tăng năng suất cây điều
Cây điều là cây công nghiệp dài ngày và được xem là cây xóa đói giảm nghèo của tỉnh với khả năng thích hợp trồng trên nhiều loại đất khác nhau. Thời gian qua thu nhập từ cây điều có nhiều tín hiệu khả quan nên bà con nông dân ít nhiều đã chú trọng đến việc thâm canh, chăm sóc, sử dụng phân bón cũng như xử lý ra hoa để điều ra hoa tập trung.
Tuy nhiên, việc chăm sóc chưa đúng mức dẫn đến kết quả đạt được không như mong muốn bởi đất trồng điều ngày càng giảm độ phì do thiếu hữu cơ trầm trọng trong khi đó bà con thường lạm dụng quá nhiều phân hóa học mà chưa kết hợp hài hòa giữa phân hóa học và phân hữu cơ vi sinh. Để giúp cho việc thâm canh, tăng năng suất điều có hiệu quả cao cần thực hiện tốt một số biện pháp kỹ thuật như sau:
- Tỉa cành tạo tán cho cây điều:
Điều là cây ưa sáng, chỉ những cành mọc bên ngoài tán, trực tiếp nhận được ánh sáng mặt trời thì mới cho hoa và cho trái (gọi là cành hữu hiệu). Còn những cành mọc trong tán, không nhận được ánh sáng mặt trời, những cành vượt, cành sâu bệnh thì không có khả năng ra trái (gọi là cành vô hiệu). Các cành này hấp thu phân bón nhưng không cho trái làm giảm hiệu quả sử dụng phân bón . Mặt khác, vườn điều không được tỉa thưa, tỉa cành tạo tán, làm cho vườn cây rậm rạp, ẩm thấp, rất dễ phát sinh các sâu bệnh hại. Do đó mỗi năm cân tiến hành tỉa cành 2 lần như sau:
Đợt 1: Được tiến hành ngay sau vụ thu hoạch kết thúc, khoảng tháng 4-6 dương lịch trước khi cây chuẩn bị phát đợt lá mới. Thời điểm này tiến hành tỉa mạnh (kết hợp tỉa thưa nếu mật độ dày): tỉa bỏ những cành chạm mặt đất, cành nằm phía trong tán, bị che bóng, cành bị sâu bệnh, cành vượt, cành giao tán (cắt tán rời nhau 1-1,5m).
Đợt 2: Được tiến hành vào tháng 8-9 hàng năm. Lần này chỉ cắt tỉa vệ sinh (cắt tỉa cành nhỏ nằm trong tán, bị che bóng, cành sâu bệnh, cành vượt), tuyệt đối không tỉa cành có kích thước lớn, cây chảy nhựa, ảnh hưởng ra hoa đậu quả
Lưu ý: tỉa sát thân và cành để vết cắt liền sẹo, tránh tạo vết thương hở không liền sẹo sẽ là môi trường để nấm và sâu đục thân phát triển và gây hại.
- Phân bón cho cây điều
Việc bón phân đầy đủ giúp cho cây ra đọt, cành nhiều, sinh trưởng, phát triển mạnh, cuối mùa mưa sẽ đủ sức ra hoa. Trong đó việc bón phân hữu cơ nhằm tăng cường độ mùn trong đất có vai trò rất quan trọng trong sản xuất điều theo hướng bền vững.
Lượng phân bón được chia làm hai lần bón vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa với mỗi lần bón 0,8-1,2 kg/cây phân NPK (19-13-8-5S; 20-20-15; 20-10-10; 19-16-8;...) và 3-6kg/cây phân HCVS (Trichomix ĐT, Đầu Trâu…).
Ngoài ra, cần bón thêm vôi bột từ 300-500kg/ha bằng cách rải đều trên toàn bộ mặt đất trước khi bón phân và đầu mùa mưa cần rài chung quanh gốc và thân cây dưới 1,3m nhằm hạn chết sâu đục thân gây hại.
Đối với vườn có mối và sâu đục gốc nhiều thì ngày từ đầu mùa mưa cần sử dụng kết hợp Tricho-BT + Daiphat rải quanh gốc sẽ hạn chế các đội tượng gây hạy trên rất hiệu quả.
- Hỗ trợ ra hoa đậu trái và phòng trừ sâu bệnh hại
- Xử lý rụng là: Khi cây điều có hiện tượng bắt đầu rụng lá khoảng15- 20%, ta sử dụng loại phân bón lá có chứa Thioure để xử lý rụng lá điều. Sau khi phun được 5-7 ngày lá điều dụng rất nhanh và đọt non sẽ xuất hiện.
- Xử lý ra bông và dưỡng bông điều: Khi chồi non được khoảng 5-7 lá ta tiến hành phun thuốc kích thích ra hoa điều, thông thường sử dụng các loại phân bón lá có hàm lượng lân cao, trong khi đó đạm thấp như: Nutribloom 6-30-30; Feed-Vọt hoa điều 10-30-30… có thể phun liên tiếp 2 lần, mỗi lần cách nhau 5-7 ngày. Sau khi phun khoảng 10 ngày thì điều sẽ ra hoa đồng loạt. Để giúp chùm bông điều được kéo dài, nhiều bông, chùm bông to mập, hoa chín sớm, đồng đều, thụ phấn tốt cần bỗ sung thêm Humat Vi Lượng THT.
- Hỗ trợ đậu trái: Khi chồi hoa vươn dài hết cỡ đến khi có 10-20% số hoa nở, ta có thể sử dụng các loại phân bón lá có chứa vi lượng Bo như Siêu Bo-Kẻm, Boron Điều THT…kết hợp với Humat vi lượng ĐTĐ giúp hoa tăng sức sống hạt phấn, chùm hoa lớn, hoa tươi lâu, kéo dài thời gian thụ phấn, hoa có nhiều tuyến mật ngọt thu hút côn trùng đến thụ phấn giúp hoa đậu nhiều trái hơn.
- Dưỡng trái điều: Lúc trái non bằng hạt đậu, ngón tay để hạn chế hiện tượng khô rụng trái non, làm sang trái phun Siêu Bo-Kẻm hoặc Boron Điều THT kết hợp Feed-đậu trái điều hoặc Nutrimax 10-5-45 hoặc 18-11-59.
* Một số lưu ý trong thời gian cây điều ra hoa đậu trái:
+ Trong thời kỳ ra hoa, đậu trái cây điều chịu ảnh hưởng rất lớn bởi thời tiết và sâu bệnh gây hại. Các loại sâu thường gây hại ở giai đoạn này như sâu ăn lá; bọ xít muỗi, bọ trĩ, sâu đục trái.. bệnh hại như: bệnh thán thư; cháy lá, khô bông điều… Các điều kiện thời tiết bất lợi như: sương mù, mưa dầm... Cần kết hợp thuốc trừ sâu, bệnh để phun nhằm hạn chế các đối tượng sâu bệnh hại kịp thời.
Thuốc trừ sâu, khuyên dùng: Alfapathrin 10EC, SANRATOC (Anphatox 50EW), Daiphat 30WP, Chesone 300WP, Somethrin 10EC.
Thuốc trừ bệnh khuyên dùng : Mekongvil 5SC; Sạch nấm bệnh (Grandgold 80SC); Amisupertop 325 (Verygold 325SC);...
+ Khi phối trộn các loại thuốc để phun cần có sự hướng dẫn của các kỹ sư tư vấn vì thực tế nếu 2 hoặc nhiều loại thuốc có hoạt chất phản ứng khi chúng ta phối trộn sẽ làm giảm hoặc mất tác dụng thuốc.
+ Nên xịt vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, hạn chế xịt lúc trời nắng gắt (Đặc biệt ở thời điểm điều đang nở hoa rộ nên xịt vào buổi chiều mát).
+ Nếu xịt thuốc xong gặp mưa hay trong quá trình ra hoa, đậu trái gặp mưa, bà con nên xịt lại trong thời gian gần nhất để hạn chế khô đen bông, trái non, hạn chế môi trường ẩm, sương mù để nấm bệnh phát triển.
+ Đặc biệt lưu ý : Nếu vườn đang có bệnh gây hại làm khô bông, khô trái non thì khuyến cáo bà con chỉ nên sử dụng thuốc trừ bệnh để phun, không nên pha chung với các loại phân bón lá và chất điều hòa sinh trưởng.
Ks. Mai Văn Hè
Trạm khuyến nông thị xã Phước Long